|
|
Ενθυμήσεις από άλλoυς ναoύς
|
ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΠΥΡΓΕΤΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
|
|
Εκ πόλεος. βράνου 1793
Σε Μηνιαίο Οκτωβρίου (Ενετίησιν 1790) μικρογράμματη ενθυμήση, 9 στίχων:
1796 σεπτεμβρίου 28:
Απέθανεν ο μακαρίτις π(α)πα τριαντάφιλος.
ενοριά του πυργιτού θίμισις
1796 οκτομβρίου α:
Απέθανεν ει αργιρίνα ει περιστέρα
θίμισις γράφω-
θωμάς ιερεύς
σεπτεμβρίου: 15
Απόθανεν ο μακαρίτις
|
Τρικαλινά Σύμμεικτα ΚΖ
Του Δημητρίου Γ. Καλούσιου
VII. ΠΥΡΓΕΤΟΣ
ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
|
|
κάνο ενθήμησιν φόντας ήρθη σάβας διονήσιως ης χορίον καρές κ(αι) εύγαλε λόγον και δίδαξε και / εξομολογήθηκαν ο κόσμος όλι μικρί κ(αι) μηγάλη, η μαίρα ήταν πέμπτη, ηστηρόν ποίησε ης στην αγίαν μονήν και έκαμεν το όμηον. ήστηρον πάησε ης τον πυργητόν εκύ τον επήραν ης στων κα/τή κ(αι) εις τον μησιλημη και τον έκριναν ολονηκτής. ήστερον τον άφησαν κ(αι) τον έστηλαν ης / την μητρόπουλην να ξηνηχτθήση κ(αι) δεν τον αδέχτηκαν ο διάκους ζαχαρίας κ(αι) πάυσεν ης / ένα ανήφατην και εστάθηκε εκύ την νήκτα εκύνην κ(αι) ήστερον έγηνεν άφαντος, κα/νής δεν ίξευρε σιπου’ πάησεν. όχι άλο – 1807 μαύου 16
ΣΗΜEΙΩΣΗ:
Η ενθύμηση αυτή είναι γραμμένη στο έντυπο της 5ης ενθύμησης. Ο μοναχός διδάχος και εξομολόγος, δίδαξε στις Καρυές και μετά στα κοντινά χωριά Αγία Μονή και Πυργητό, συνοικίες σήμερα των Τρικάλων. Στον Πυργητό οι Τούρκοι δημιούργησαν σ’ αυτόν κάποια προβλήματα, προφανώς επειδή δεν είχε άδεια. Τον οδήγησαν στον κατή (ιεροδίκη) και στον μουσελίμη (αντιπρόσωπο του διοικητή) και τον ανέκριναν αρκετές ώρες χωρίς να προκύψει κάτι σε βάρος του. όταν τον άφησαν ελεύθερο κατέφυγε στην Επισκοπή της Τρίκκης όπου όμως δεν τον δέχθηκαν. Τελικώς κατέφυγε σε κάποιον Ανυφαντή και το πρωί εξαφανίσθηκε.
|
ΟΙ ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΩΝ ΠΥΡΓΕΤΟ
ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
α) Ενθυμήσεις από τα χωριά των Τρικάλων Αγία Κυριακή, Καρυές και Φλαμούλι, 1775-1886, 36 (1999) 177-192.
β) Ενθυμήσεις από τα χωριά των Τρικάλων Καρυές και Φλαμούλι, 1755-1894/95, 37 (2000) 263-270.
|
|
κάνω θήμησιν αφοντας ηρθη ο σταυρος πηδι παπαδιμητρι από / χορηον πυργιτο χορίον καρές ης στον παπαγιόργη να διαβα/σι να μάθη να ξηλιτουργάυ κ(αι) άλο. 1807 μαΐου 28
Κι αυτή η ενθύμηση είναι γραμμένη στο έντυπο της 5ης ενθύμησης. Μας πληροφορεί ότι ο Σταύρος του παπα-Δημήτρη από τον Πυργητό πήγε στις Καρυές, κοντά στον παπα-Γιώργη, να μάθει λίγα γράμματα ώστε να γίνει ψάλτης. Φαίνεται ότι οι Καρυές του 1807 δεν είχαν δάσκαλο και δίδασκε ο ιερέας τους.
|
|
1804 νοεμβρίου – 1
κανο ενθήμησιν τον κυρόν / οπου ε<..>πτικεν η σαλαμπρί/α κε έπησεν ης το κουμέρ/κυ κ(αι) εγηνε μεγαλι πλιμή/ρα κ(αι) επνηξεν κόσμο κ(αι) / κρέμησε χορία κ(αι) χά/λασαν τα σιτάρια / από το μηγάρχη κ(αι) κα/το εως του Φλαμουλι κ(αι) εκα/μη εως τον μαγιον μήνα μέσα / κ(αι) κανης δεν το θη/ματε ποτες να ματαγένη αυτό / εως την σίμερον κ(αι) οχη άλο.
Εγο ο παπαγιοργης γράφο. / τοτε ηχαν της καρούτες η πυργι/τηανη κ(αι) αγιαμονήοτης κ(αι) η στηφανοσιοτης κ(αι) πυρνουσαν / η κόσμως κ(αι) ήστηρον ευχη/σαν κ(αι) καλιβυότις το καρά/βυ θήμησις.
Η ενθύμηση αυτή είναι γραμμένη στην προτελευταία σελίδα μιας χειρόγραφης πρόθεσης της Αγίας Παρασκευής του Φλαμουλίου. Μας πληροφορεί ότι από την 1.11.1804 έως τον Μάιο του 1805, λόγω των πολλών βροχοπτώσεων πλημμύρισε η Σαλαμπριά (Πηνειός) και ενώθηκε με τον Κουμέρκη, έναν παραπόταμό του στα δυτικά του Πυργετού, της Αγίας Μονής και του Φλαμουλίου. Από την πλημμύρα έπεσαν σπίτια στα γύρω χωριά και καταστράφηκαν τα σπαρτά από την Μεγάρχη μέχρι το Φλαμούλι. Έως τότε οι Πυργητιaνοί, οι Αγιαμονιώτες και οι Στεφανοσιώτες (Δροσεριώτες) είχαν καρούτες, πρόχειρα περάσματα, στα ποτάμια. Μετά την πλημμύρα, οι Καλυβιώτες κατασκεύασαν το καράβι – πορθμείο.
|
ΟΙ ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ της Αγίας Παρασκευής του Φλαμουλίου ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΩΝ ΠΥΡΓΕΤΟ
ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
α) Ενθυμήσεις από τα χωριά των Τρικάλων Αγία Κυριακή, Καρυές και Φλαμούλι, 1775-1886, 36 (1999) 177-192.
β) Ενθυμήσεις από τα χωριά των Τρικάλων Καρυές και Φλαμούλι, 1755-1894/95, 37 (2000) 263-270.
|
|
1805 – δεκεμβρίου – 15
κανο ενθημησιν αφου ευχηασαν η Φλαμουληοτης το κα/ραβυ ης το κουμέρκυ κ(αι) εγινε δια χηρος του γίρου μουρουγι/άνη από χορίον καλίβυα δια έξωδα περα περα του καραβυου / δια γρόσια – 200 κ(αι) κυρός δεν τους έκανε να δουλέψουν / κ(αι) κανέναν παράν δεν επήραν όμως τον μάρτιον μήναν ε/γινεν μεγάλιν πλιμήραν. ετότες επήραν εως τριάντα γρόσια / τοτες κ(αι) ο χρίστος του κλορόπουλο επήνηξεν ένα βόηδι κ(αι) οχη αλο.
Η ενθύμηση αυτή μας πληροφορεί ότι τον Δεκέμβριο οι Φλαμουλιώτες κατασκεύασαν το δικό τους καράβι – πορθμείο στον Κουμέρκη, παραπόταμο του Πηνειού, αλλά δεν είχε δουλειά καθόλου επειδή, προφανώς, δεν είχε πολύ νερό. Τον Μάρτιο, όμως, του 1806, λόγω της πλημμύρας, ο Κουμέρκης έγινε αδιάβατος και οι χωρικοί χρησιμοποιούσαν το καράβι, οπότε αυτό είχε έσοδα. Κατά την μεταφορά των ζώων, ο Χρήστος Κλορόπουλος έπνιξε ένα βόδι.
|
|
κανω θήμησιν τον κιρόν οπου χαλασαν τον καπητάνο /στέργιο στορνάρη ης χορήον περγιοτό κ(αι) αλα πα/ληκάρηα τα έκοψαν ηστα Τρήκαλα κ(αι) άλα / μέρη κράτησαν πόλημον ηστο χορηον / καρές κ(αι) της δέκα όρης νηχτός ετρήπη/σαν σπήτη κ(αι) εφηγαν τον κυρον του γκέρ/τζηγα τους 1829 δεκεμβρίου 11.
Φαίνεται πως ο θυμησογράφος αντέγραψε από άλλο βιβλίο την ενθύμηση αυτή και δεν διάβασε σωστά την χρονολογία, και το έτος. Τα γεγονότα συνέβησαν το βράδι της 11ης προς την 12η Δεκεμβρίου του 1830.
Η ενθύμηση μας δίνει και άλλες λεπτομέρειες.
Τον Στέργιο Στορνάρη τον σκότωσαν στον Πυργητό, ενώ τους άλλους αρματολούς (παλικάρια) στα Τρίκαλα. Μερικοί όμως, αρματολοί, οι οποίοι αντελήφθηκαν νωρίς τις διαθέσεις των Τούρκων, κατέφυγαν στο χωριό Καρυές, οχυρώθηκαν σε ένα σπίτι και πολέμησαν μέχρι τις 10.
Βλέποντας ότι δεν μπορούσαν να κρατήσουν πολύ, τρύπησαν το πλινθόχτιστο, προφανώς, σπίτι και έφυγαν μακριά χωρίς απώλειες.
Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν τον καιρόν που ήταν διοικητής των Τρικάλων ο Γκέρτζηγας.
Ο αναφερόμενος ως διοικητής των Τρικάλων Γκέρτζηγας πρέπει να είναι ο Σούλτζε Κόρτζα, πιθανόν η σωστή προφορά του Γκέρτζηγα να είναι Κόρτζαγα** και από παραφθορά να πήρε την μορφή που γράφεται στην ενθύμηση.
|
|
|
